شرکت سهامی عام یکی از انواع شرکتهای موجود است، که در طیف گستردهای از شرکتهای مختلف قرار دارد. در این نوع شرکت، سرمایه آن به تعداد سهام مشخصی تقسیم شده و هر سهم ارزش مشخصی دارد. هر شخص میتواند نسبت به تعداد سهام خود، به عنوان مالک شرکت اقدام کند. این معاملات توسط سازمان اوراق بهادار انجام میشوند و عموماً در بورس یا فرابورس به صورت عمومی انجام میپذیرد.
در واقع، شرکت سهامی عام به طور عامیانه به این معنا است که تعدادی از سهام این شرکت به مردم عادی تعلق دارد. در این نوع شرکت، مالکان سهام تا حد آورده مالی خود، مسئول تعهدات شرکت هستند. از زمان تاسیس شرکت، مسئولیت کاملاً به عهده این مالکان میباشد.
در شرکت سهامی عام، شرکتهایی که سهام خود را به صورت عمومی عرضه میکنند، موظف به ارائه اطلاعات مرتبط با سود و زیان مالی شرکت هستند. همچنین، تمامی معاملات یا اتفاقاتی که ممکن است به نزول یا صعود سهام انجام پذیرد، به عنوان اطلاعات عمومی در دسترس عموم قرار میگیرد.
سرمایه یک شرکت سهامی عام چگونه تأمین میشود؟
در مرحله ثبت شرکت سهامی عام، حداقل 20% از سرمایه اولیه شرکت توسط شرکا، که حداقل 35% از آن بصورت نقدی واریز میشود، باید در حساب در شرف تأسیس گردد. مابقی 65% سرمایه شرکت نیز باید در مدت پنج سال واریز گردد. در این فرآیند، تعدادی از سهام در سازمان ارواق تخصیص مییابد و این امر توسط روزنامههای معتبر به عموم اعلام میشود.
علاقهمندان به خرید سهام میتوانند پس از انتشار آگهی، به بانک منتخب مراجعه کرده و تعداد دلخواهی از سهام را به مبلغ مشخصی خریداری کنند. مبلغ خریداری شده به حساب شرکت واریز میشود، و فیش نقدی به میزان 35% نیز توسط بانک صادر و جهت ثبت شرکت به دفاتر ثبت شرکت ارائه میشود. این فرآیند اطلاعات لازم را از طریق روزنامههای متعدد به جامعه اطلاعرسانی میکند، تا علاقهمندان بتوانند به راحتی در فرآیند خرید سهام شرکت سهیم شوند.
تفاوت میان شرکتهای سهامی خاص و سهامی عام چیست؟
شرکتهای سهامی به دو دسته تقسیم میشوند: شرکتهای سهامی خاص و شرکتهای سهامی عام. در شرکت سهامی عام، بخشی از سهام از طریق فرابورس و بورس به فروش میرسد. این شرکتها میتوانند سهام خود را بهمنظور توسعه، ساخت و ساز، و پروژههای ملی به عرضه بگذارند. به عبارت دیگر، امکان فروش سهام به جهت افزایش سرمایه برای پروژههای ملی و توسعه کشور وجود دارد.
در مقابل، در شرکتهای سهامی خاص، سرمایه شرکت تنها از طریق شرکای تأسیس فراهم میشود. در این نوع شرکت، محدودیت وجود دارد که شرکای تأسیس بهراحتی میتوانند سرمایه بیشتری تأمین کنند. در زمان انتقال شرکت، فرآیند اختصاص سهام و جایگزینی مدیران، شرکا، اعضا، و بازرسان نسبت به شرکتهای سهامی عام بهصورت آسانتر انجام میشود.
ویژگی دیگری که در این دو نوع شرکت وجود دارد، نقش و اهمیت نظر و موافقت شرکا در مجامع تصمیمگیری است. در شرکت سهامی خاص، نظر و تأیید شرکا در تصمیمهای مهم شرکت حیاتی است. برعکس، در شرکتهای سهامی عام، حداقل تعداد سهامداران در مجامع تصمیمگیری پنج نفر است، درحالی که در شرکت سهامی خاص این تعداد سه نفر میباشد. همچنین، حداقل سرمایهگذاری مورد نیاز برای شرکتهای سهامی عام پنج میلیون ریال است، درحالی که در شرکتهای سهامی خاص این مبلغ طبق قوانین تجارت یک میلیون ریال میباشد.
شرایط پذیرش سهام در یک شرکت سهامی عام
در چارچوب وظایف اداره ثبت شرکتها، ارزیابی و بررسی اظهارنامهها، نامهها و مدارک شرکاء شرکت با رعایت قوانین مربوط به امور تجارت انجام میشود. پس از تایید توسط این اداره، اجازه انتشار اعلان پذیرش سهام به شرکاء اعطا میشود. این اعلان پذیرش سهام به صورت رسمی در روزنامههای معتبر منتشر و اطلاعرسانی میگردد. به علاوه، بانک منتخب مسئول اعلان و نمایش آگهی پذیرش سهام است. در مرحله بعدی، متقاضیان سهام در مدت زمان مشخصی میبایست به بانک منتخب مراجعه کرده و اسناد مربوط به خرید سهام را تهیه و پرداخت نمایند، سپس رسید دریافت خود را به دست آورند.
نقش مجامع عمومی در شرکت سهامی عام چیست؟
در شرکت سهامی عام، اعضای مجمع عمومی شامل صاحبان سهام هستند که تشکیل دهنده اصلی این مجمع میباشند. این مجمع، که از یک رئیس، یک منشی، و ۲ ناظر تشکیل شده است، موظفند تا تصمیمات مهم شرکت را اتخاذ کنند.
در شرکت سهامی خاص، علاوه بر مجمع عمومی اصلی، مجامع دیگری نیز وجود دارند که نقش تصمیمگیری در سیاستها و راهبردهای شرکت را دارند. این مجامع با توجه به محدودیتهایی بر آنها اعمال میشود شامل موارد زیر میشوند:
-
مجمع عمومی موسسین: در این مجمع، که اعضای آن شامل بنیانگذاران و موسسان شرکت هستند، تصمیمات مربوط به امور بنیادی و استراتژیک شرکت اتخاذ میشود.
-
مجمع عمومی عادی: این مجمع برای تصمیمگیری در مورد امور عادی و روزمره شرکت مسئول است و موضوعاتی مانند تصویب صورتهای مالی سالانه و انتخاب مدیران اجرایی در آن بررسی میشود.
-
مجمع عمومی فوق العاده: این مجمع به منظور بررسی و تصویب موارد استثنائی و غیرمنتظره مانند تغییرات مهم در ساختار شرکت، افزایش سرمایه یا تصویب تغییرات حیاتی دیگر در شرکت تشکیل میشود.
این مجامع با پیروی از استانداردها و مقررات مربوطه، به منظور حفظ شفافیت و کارآمدی در فرآیند تصمیمگیری شرکت، اقدام به انجام وظایف و اختیارات خود مینمایند.